Verlamd van angst

Hij was 23 jaar toen hij met veel landgenoten vluchtte uit een land dat verscheurd werd door een bloederige burgeroorlog. Hij is nu 17 jaar in Nederland en de herinneringen aan de wrede afslachting van mensen zijn niet verbleekt. 's Nachts doemen die beelden telkens weer op, evenals de martelingen die hijzelf onderging. Bevreesd voor voodoo-rituelen leeft hij ook overdag continu in angst, zit altijd met een zakdoek in de handen om het zweet af te vegen. Daarom isoleert hij zich ook van landgenoten die al wel een verblijfsvergunning hebben gekregen.

Verkeerd advies

In de wachttijd van de asielprocedure werd hem aangeraden naar Zweden te gaan; daar zou het ‘makkelijker’ zijn. Maar het tegendeel bleek het geval: hij werd teruggestuurd naar Nederland en verloor zodoende al zijn rechten op asiel. Het is een asielzoeker niet toegestaan het land te verlaten gedurende de aanvraag, maar dat wist hij niet.

Verkeersfoutje

Terug in het AZC was men gestart met traumatherapie (EMDR), maar door een verkeersovertreding kwam hij in aanraking met de politie en werd hij, bij gebrek aan papieren, in vreemdelingendetentie geplaatst. Door deze gevangenisperiode werd zijn verblijf in het AZC beëindigd, stopte de therapie en verloor hij de hoop op herstel van zijn Posttraumatische Stress Syndroom. Bovendien verloor hij meteen ook het waardevolle contact met een Nederlandse familie, die als vrijwilligers verbonden waren aan het AZC.

Eindelijk vooruitgang

In Leiden kreeg hij opvang bij STUV (Stichting Uitgeprocedeerde Vluchtelingen), waar een huisarts hem verwees naar een GGZ instelling. Maar hij ging niet naar de afspraken. Er was altijd wel iets: moe, zwak, ziek. Maar gelukkig was er een medewerker die zich over hem ontfermde en wist te motiveren om wel naar de therapeut te gaan. Het heeft 4 jaren geduurd voordat de medicatie hem langzaamaan uit zijn ‘verlamming’ haalde, hij plezier kreeg in voetballen en mondjesmaat mee ging doen aan vrijwilligerswerk. Hij kreeg ook meer aandacht voor zijn uiterlijk en loopt er inmiddels altijd picobello gekleed bij.  

Daarmee was de tijd weer rijp geworden om opnieuw met traumatherapie te starten. Begeleid door zijn (medische) buddy doorliep hij gedurende 2 jaren een complex intakedoolhof, maar kwam uiteindelijk goed terecht bij GGZ Rivierduinen. Zijn advocaat diende ter ondersteuning een aanvraag in voor ‘uitstel van vertrek’, t.b.v. de behandeling en zijn afhankelijkheid van een mantelzorger. Vlak voor de coronapandemie is zijn traumatherapie weer gestart. De noodzaak was evident, chronische angsten bepaalden nog steeds zijn bestaan, waardoor hij nauwelijks op eigen benen kan staan.

Alles toch weer verloren

Wederom kwam er een tegenslag bij de therapie: de sluiting van de bed, bad en broodvoorziening in Leiden sloeg hem volledig uit het lood en zorgde voor toenemende stress. De psychotherapeut stopte de behandeling meteen omdat “er onvoldoende veiligheid en stabiliteit aanwezig is” om het trauma succesvol te kunnen behandelen. Daarmee is ook de juridische procedure komen te vervallen, want zonder behandeling geen ‘uitstel van vertrek’. Dus ook de kans op een mogelijk toekomstige verblijfsvergunning op medische gronden is daarmee verloren gegaan. 

Kafkaiaanser kun je deze nachtmerrie toch niet bedenken? 

Kea Fogelberg
Medisch adviseur Stichting Gezondheidszorg Illegalen Leiden (GIL)