Historie

Van armenbakkerij...

Het huiszittenhuis "der Mynnen Pot" wordt voor het eerst genoemd in een oorkonde van hertog Filips van Bourgondie van 5 januari 1427. Deze oorkonde lijkt een bevestiging van een al bestaande situatie van dit gasthuis voor armen. Al eerder in de 14e eeuw wordt in testamenten gesproken over het vermaken van geld of landerijen aan de huiszittende armen in de drie parochies in Leiden. In 1428 betrekken de Huiszittenmeesters van de Sint-Pancrasparochie het reeds bestaande Barbaragasthuis, een gebouwencomplex tussen de Haarlemmerstraat en de Oude Rijn. Huiszittenmeesters zorgen in elke parochie voor de thuiswonende (huiszittende) armen. In het pand slaan zij graan, turf, wol, hout en vlees op en zij bouwen er aan de kant van de Haarlemmerstraat een kapel bij, gewijd aan Sint Barbara. Elke zondag wordt er de aalmoespot gekookt, waaruit de armen gratis een portie krijgen. Het huis krijgt zo de bijnaam 'De Minnepot'.

Ruim een eeuw later fuseren de drie Huiszittenhuizen in de stad tot één huis, De Minnepot aan de Oude Rijn (1577). In 1582 gaat De Minnepot samen met de na Leidens ontzet opgerichte Diaconie. Er ontstaat zo een algemene instelling voor armenzorg, geleid door diakenen en algemene bestuurders. In de zeventiende eeuw bouwen zij een eigen Armenbakkerij. Tegenwoordig is naast de oven uit 1930 ook een veel oudere oven te zien. Tegen inlevering van de broodpenning die men krijgt in de kerkdienst in de armenkerk, de Bethlehemskerk, kan men op de Oude Rijn brood halen. Daarnaast worden vanuit de -óók nu nog bestaande en gerestaureerde- Goemoerskamer kraampakketten uitgedeeld aan 'behoeftige kraamvrouwen'.

In 1755, een jaar na het bouwen van de graanpakhuizen, bestemd voor opslag van het graan voor de bakkerij, trekt het stadsbestuur zich terug uit de Armenbakkerij. Uit de broodregisters blijkt dat er niet alleen gebakken werd voor de Diaconie-armen, maar ook voor armen van andere kerken, voor weeshuizen en bejaardenhuizen. Omstreeks 1930 houdt de diaconale Armenbakkerij op te bestaan. Van 1945 tot 1962 wordt de bakkerij nog wel verhuurd aan een particuliere bakker. In 1960 wordt het hele complex officieel eigendom van de Hervormde Diaconie.

...naar De Bakkerij

De hulp aan Leidenaren, zoals die vroeger begon, gaat door tot vandaag. De verhalen van het pannetje soep en de bedeling door de Diaconie zijn alom bekend. Maar als de Armenbakkerij sluit en als later de sociale wetgeving met zijn voorzieningen komt, wordt het stiller op de Oude Rijn. Wanneer dan tenslotte ook de graanpakhuizen leeg komen te staan is het tijd voor een nieuwe start.

In 1985 wordt er een begin gemaakt met Diaconaal Centrum De Bakkerij. In 1988 wordt, samen met studentenhuisvesting, een deel van de graanpakhuizen verbouwd tot woonruimte voor studenten. De ruimten aan de Haarlemmerstraat zijn al jarenlang verhuurd aan twee winkels.

Bij de laatste verbouwing (in 2001) is de van een glazen dak voorziene binnenplaats de centrale ingang geworden die toegang geeft tot kantoren van instellingen die voor een diaconale prijs hun werkplek huren. Deze instellingen zijn werkzaam op sociaal terrein en hun doelstelling is nauw verwant aan die van de Diaconieën: het helpen van mensen.

Achter de oude gevel van De Bakkerij gebeurt veel. Meer dan honderd mensen komen er per dag binnen en ook 's avonds wordt er druk gebruik gemaakt van de vergaderzalen.

De Goemoerskamer