Diaconaal Weekend 2024 Ruimte voor troostrijk rouwen

In het weekend van 9 en 10 november 2024 vragen wij in de Leidse kerken weer even extra aandacht voor onze diaconale opdracht. Dit jaar met als thema:  Ruimte voor Troostrijk rouwen.

Afscheid, verlies, en rouw. Het zijn thema’s die in ieders leven een keer voorbijkomen. Soms groot en overweldigend, soms klein en liefdevol. In onze kerken staan we er jaarlijks bij stil met Allerzielen en Eeuwigheidszondag. Toch is ruimte voor rouw niet vanzelfsprekend. Het publieke domein heeft geen vaste plekken voor persoonlijke rouw, ook biedt onze cultuur weinig aanknopingspunten om het zomaar over depressie of rouw te hebben met elkaar.

Dit bleek aanleiding voor Rikko Voorberg (theoloog en kunstenaar) om in 2021 een eerste Rouwen en Vieren kas op te zetten in Amsterdam. Een plek waar men de weken rond kerst terechtkan om een kaarsje te branden, een lint te beschrijven of woorden te delen in het gastenboek. Een plek van niemand, en voor iedereen. Met een grote groep maatschappelijke en kerkelijke organisaties, zorginstellingen en vrijwilligers bereiden we dit jaar ook in Leiden een bijzondere (tijdelijke) plek voor: een openbaar toegankelijke kas op het Gerecht voor rouw, verdriet en verhalen. Een plek van verbinding, van aandacht en van licht in donkere dagen, de laatste twee weken van december. Dat zijn namelijk de moeilijkste weken van het jaar voor wie iemand verloren is. Leidse kerken zijn bij uitstek plekken waar rouw en verdriet plek krijgt: in de stilte, in het delen in een gemeenschap, in het geven woorden aan gemis, verdriet, troost en bemoediging.   Mocht u nieuwsgierig zijn naar hoe dit eruit zou kunnen zien, kijk dan op http://www.ikrouwook.nl/ voor het Amsterdamse voorbeeld. Voor de Leidse informatie, zie Rouwen en Vieren kas in Leiden eind december | Diaconaal centrum De Bakkerij - Leiden (debakkerijleiden.nl).

Rouwen en vieren
Het heeft per definitie een verdrietige kant en kan tegelijkertijd ook troostrijk zijn! Vanuit De Bakkerij geven wij al graag een voorproefje van één van de troostrijke manieren met de Ontmoetingsmaaltijd: Samen eten samen leven op donderdag 7 november 2024, 17:00 uur in de Marekerk. Daags voor Sint Maarten, die als Romeins soldaat zijn mantel deelde met een bedelaar bij de stadspoort van Amiens, organiseert De Bakkerij weer een spectaculaire (gratis) Ontmoetingsmaaltijd in de Marekerk: voor oud-en nieuwkomers in Leiden om met elkaar het (samen)leven te vieren en delen. Kom ook! Wees welkom en laat je inspireren door de geuren, kleuren, smaken, verhalen en gezichten van je naaste buren in Leiden. Vind troost bij elkaar rond een rijk gevuld bord.

Binnen de eigen geloofsgemeenschap kunt u denken aan de volgende uitwerkingen van het thema Rouwen & Vieren:

1. Ga samen met een aantal gemeenteleden naar / maak hen attent op de lezing van Manu Keirse op woensdag 16 oktober (zie informatie hier onder)
2. Bedenk een hedendaags ritueel rond Allerzielen op woensdag 6 november. Voorbeelden ter inspiratie:https://deregenboogmerenwijk.nl/nieuws/allerzielen-buiten/

https://sleutelstad.nl/2017/10/19/allerzielen-doodgewoon-samenzijn/https://www.uitvaart.nl/nieuws/allerzielen-leiden-groot-succes/22596

3. Ga samen met een aantal gemeenteleden naar / maak hen attent op de Ontmoetingsmaaltijd op donderdag 7 november in de Marekerk
4. Bedenk een hedendaags ritueel rond Eeuwigheidszondag op zondag 24 november
5. Ga samen met een aantal gemeenteleden naar / maak hen attent op kas van Rouwen & Vieren op het Gerecht van zondag 15 tot en met maandag 30 december 
6. Organiseer een lichtjesavond op een begraafplaats (samen met andere kerken en/of uitvaartonderneming)
7. Stel (een deel van) je kerk open op doordeweekse dagen
8. Richt een stilte plek in in de kerk en geef ruimte aan rouw en verdriet
9. Houd regelmatig een stilte momenten in de kerk (bijvoorbeeld meditatie op maandag)
10. Beluister met elkaar een podcast over rouwen en verdriet, met nabespreking (ter inspiratie: Podcast Ik mis je met rouwdeskundige Manu Keirse - Ik mis je (eo.nl, Dit zijn de 6 mooiste podcasts die gaan over rouw (jan-magazine.nl), Podcasts over rouw en verlies (rouwbehandeling.nl))
11. Organiseer een filmmiddag rond rouwen en verdriet (ter inspiratie: 9 films over rouw - Ik mis je (eo.nl),Top 25 beste 'rouw'-films (moviemeter.nl), 7x aangrijpende en inspirerende documentaires over rouw (jan-magazine.nl))
12. Maak een whatsapp groep voor gemeenteleden voor steun bij rouw en verlies
13. Lees en bespreek met elkaar het boek Herbergen van verlies (Herbergen van verlies - Alles over rouw)
14. Start een lotgenoten Rouwgroep en nodig mensen uit die in het afgelopen jaar een dierbare verloren zijn. Voorbeelden: https://protestantsekerk.nl/verdieping/gemeente-kan-verdriet-een-eindje-meedragen/,https://protestantsekerk.nl/nieuws/betekenisvol-ritueel-geeft-ruimte-aan-verdriet/
15. Deel aan de mensen de een dierbare zijn verloren het boekje ‘Voor wie los moet laten’ uit (https://protestantsekerk.nl/nieuws/christelijke-boekjes-om-cadeau-te-doen-in-de-kerk/)

 Themalezing Manu Keirse in Leiden over verlieservaringen (kijk hier zijn lezing terug) Wat is rouwen? “Rouwen is verdriet beleven bij het afscheid nemen van een dierbaar iemand of een dierbaar iets. Het is het proces van omgaan met verdriet dat je moet doorleven. Dat kan heel uiteenlopend zijn, door een breuk van een relatie, het verlies van je werk, een verlies van een verwachting, een echtscheiding of bijvoorbeeld het overlijden van iemand. Alles wat je dierbaar is en wat je kunt verliezen, brengt een rouwproces op gang.”  Kun je verdriet volledig verwerken? “Ik spreek nooit over rouw verwerken of verdriet verwerken, want het betekent dat het ooit achter de rug moet zijn. Afval verwerk je, maar verdriet verwerk je niet. Denk bijvoorbeeld aan een vrouw van 88, die haar eerste kindje verloor op haar 22e. Op 88-jarige leeftijd kunnen de tranen nog steeds stromen, bijvoorbeeld op haar sterfbed wanneer ze denkt aan haar kind dat niet bij haar is. Verdriet is als een schaduw, het gaat met je mee door je leven en je kunt het nooit achterlaten. Soms voel je het meer en soms voel je het minder, maar op bepaalde kruispunten in je leven kan dat verdriet zeker nog naar boven komen.”  Zoeken we te snel toevlucht tot therapie om te kunnen omgaan met verdriet? “Rouwtherapie bestaat voor mij niet. Ik krijg heel veel vragen van mensen die zeggen: ‘Ik heb veel verdriet, kan ik in therapie komen?’. Dan zeg ik altijd: omgaan met verdriet vereist geen therapie. Therapie kan inderdaad helpen als je ziek bent. Maar je hebt geen therapie nodig omdat je kapot bent van verdriet”.  Hoe kun je iemand steunen in zijn of haar verdriet? “Het moeilijkste is natuurlijk de stap zetten. Als ik mensen aanraad om naar iemand toe te stappen, zeggen ze vaak: ‘ik durf niet’. Als ik vraag waarom, dan is het antwoord ‘omdat ik niet weet wat ik moet zeggen’. Maar jij hoeft niets te zeggen. Bedenk voor jezelf: wat zou die persoon, vanuit z’n verdriet, aan mij te zeggen hebben? En luister daarnaar. Luisteren naar verdriet is natuurlijk niet eenvoudig. Kom daarom niet binnen met de vraag ‘Hoe is het?’ Want hoe kun je daarop antwoorden als je vol verdriet bent? Veel beter kun je de vraag stellen ‘Vertel eens hoe je de voorbije dagen bent doorgekomen?’ En het enige wat jij dan moet doen, is luisteren”.