Symposium vraagt aandacht voor de persoon

Veel herkenbare verhalen met boeiende voorbeelden uit de dagelijkse praktijk maakten het symposium “Het moet niet gekker worden” op 8 juni 2016 voor de ruim honderd deelnemers tot een heel geslaagde middag met meer dan voldoende stof tot nadenken.

Aanleiding

Aanleiding voor de organisatie van het symposium door de Stichting Straatpastoraat Leiden, Diaconaal Centrum De Bakkerij en UTOPA Weeshuis Kinderrechtenhuis vormden het groeiend aantal alarmerende berichten rond incidenten met verwarde personen in onze samenleving en de verschijning van de Tussenrapportage van het door minister Schippers in 2015 geïnstalleerde Aanjaagteam Verwarde Personen.

Aanwezigen

De grote groep belangstellenden bestond uit beroepskrachten uit de maatschappelijke opvang, sociale wijkteams, de kerken, de politie, GGD en GGZ, de verslavingszorg, woningbouwcorporaties, het straatpastoraat in diverse steden van ons land, e.d. en een grote groep vrijwilligers en naaste familieleden van psychisch kwetsbare mensen.

Een vliegende start 

Gastvrouw Folly Hemrica (straatpastor te Leiden) opende het symposium.  Maar nog vóór Klaas Drupsteen (oud-presentator KRO/NCRV) als dagvoorzitter de regie over de dag in handen kon nemen, verscheen Klaas Koffeman (straatpastor te Den Haag) al ten tonele om in een korte cabareteske monoloog een levendig voorbeeld te geven van de personen die deze middag centraal zouden staan.   

Niet het systeem maar de persoon

Mw.Liesbeth Spies (burgemeester van Alphen a/d Rijn en voorzitter van het Aanjaagteam Verwarde Personen): de contouren van een politieke verandering zijn zeker zichtbaar in het rapport “Samen doorpakken”. Hoe de bouwstenen van dit rapport in de verschillende gemeentes kunnen worden geïmplementeerd blijft nog een grote uitdaging.
Duidelijk is dat ook vanuit de politiek het besef er is dat er meer moet worden samengewerkt tussen familie, vrijwilligers en hulpverleners en ook dat de persoon die psychisch kwetsbaar is zelf meer mag aangeven hoe hij of zij geholpen kan worden en dat daarbij ook de informatie vanuit familie en direct betrokkenen onontbeerlijk is. ”Niet de systeemwereld maar de persoon moet maatgevend zijn.” Misschien is het verhaal van Liesbeth Spies zo ook een pleidooi voor de grotere inzet van ervaringsdeskundigheid.

Van hulpverlener naar hoop-verlener

Het interview met Peter Dierinck (psycholoog en stafmedewerker maatschappelijk herstel in het Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge) liet zien hoe belangrijk het is werkelijk naast mensen te gaan staan en aan te sluiten bij hun eigen verlangen naar herstel. Daar ligt immers ook de kracht om een nieuwe weg te vinden. Samen met mensen tegenslagen incasseren lijkt minstens zo belangrijk als het stellen van diagnoses. Dat zet een veranderingsproces in gang dat je als hulpverlener omvormt tot hoop-verlener.
Vanuit ervaringen met kwartiermaken bleek ook hoe belangrijk het is om mensen in de naaste omgeving (de buurt, het dorp) goed te informeren, met hen het gesprek aan te gaan, zodat zij op hun eigen manier hun plek vinden in het sociale en ondersteunende netwerk van mensen die psychisch kwetsbaar zijn. 

Aandacht voor heel de mens

Het verhaal van Klaas Koffeman (straatpastor te Den Haag) maakte duidelijk dat het optrekken met mensen zonder verborgen agenda  in wat hij “liefdevolle trouw” noemt, een groot verschil kan maken voor de meest kwetsbaren in onze samenleving.
Present zijn en present blijven, ook als mensen tijdelijk of langdurig de regie over hun leven kwijt zijn, is voor de mensen van de straat van essentieel belang.
Tegenover de “verkokering” van de hulpverlening die zich vaak te snel richt op het probleem, het tekort, richt de straatpastor zich op heel de mens. Een mens is immers veel meer dan alleen de som van zijn problemen.

Wie zijn nu eigenlijk de zorgmijders?

Jan Eerbeek (emeritus hoofdpredikant Justitie en initiatiefnemer Stichting Exodus) gaf ons een ontnuchterend kijkje in zijn recente persoonlijke ervaringen met een naast familielid. De vaak moeizame zoektocht naar het vinden van passende hulp in het woud van hulpverlenende instanties, deed hem regelmatig verzuchten: “Wie zijn nou eigenlijk de zorgmijders?”

Hij liet ons zien hoe nodig het is blijvende verbanden te ontwikkelen waarin mensen kunnen herstellen. Een veilige woonomgeving met vrijwilligers en professionals, die als een vangnet om mensen heen staan.

Met dank

Folly Hemrica (gastvrouw van het symposium en straatpastor te Leiden) dankte tot slot alle aanwezigen voor hun geweldige inbreng tijdens de middag en sprak de hoop uit dat het symposium zijn doorwerking zou mogen vinden in de wijze waarop psychisch kwetsbare mensen hun plek mogen hervinden in onze samenleving.