De Bakkerij tijdens Open Monumentendagen 2016

Tijdens de Open Monumentendagen is De Bakkerij open op zaterdagmiddag 10 september van 12.00 – 17.00 uur. De benedenverdieping, met de ovens, de Turfzaal en de Goemoerskamer zijn dan te bezichtigen. Bovendien wordt er informatie gegeven over een aantal projecten van de Diaconieën.

Iconen van Barmhartigheid

“Alles wat u voor de minsten der mijnen hebt gedaan, hebt u voor mij gedaan”. Met deze woorden sluit Christus in Matteüs 25 de bijbelse opsomming af van de Werken van Barmhartigheid. Deze werken voor hongerigen, dorstigen, naakten, vreemdelingen, zieken en gevangenen werden later door paus Innocentius III nog aangevuld met een zevende werk: het begraven van de doden.
Barmhartigheid, als goddelijk appèl om hulp te verlenen aan mensen die in geestelijke of lichamelijke nood verkeren, werd een belangrijke spirituele drijfveer voor de zorg en opvang van kwetsbare groepen in steden als Leiden. Dat gold voor leden van kloosterordes en congregaties, gemeenschappen van Apostolisch leven, zoals de Begijnen, maar ook voor leken.

De stad Leiden kende heel wat gebouwen die verwezen naar de wijze waarop barmhartigheid in de loop der eeuwen gestalte kreeg.
De belangrijkste lekeninstelling die zich in de middeleeuwse steden bezighield met de zorg voor armen en zwakken was wel de “Heilige Geest”. Hoewel zij in Leiden haar hoofdkwartier had in de Pietersparochie, strekten haar taken zich in aanvang uit over alle armen van de stad in de voorziening van schoeisel, kleding, drank, voedsel, brandstof en zelfs doodskisten.
De Heilige Geestmeesters ontfermden zich over vondelingen en wezen, die in eerste instantie ondergebracht werden bij gezinnen, maar later noodgedwongen ook onderdak vonden in het Heilige Geesthuis zelf.
De gasthuizen van de drie Leidse parochies richtten hun zorg op arme passanten die tijdelijk onderdak nodig hadden, onbemiddelde zieken, bejaarden en zwervende bedelaars. Melaatsen konden rond 1400 in het Leprooshuis terecht dat buiten de stad gevestigd was aan de huidige Haagweg.
Daarnaast kreeg elke parochie in de loop van de 15e eeuw ook haar eigen Huiszittenhuis ter ondersteuning van thuiszittende armen die niet openlijk bedelden. En boden hofjes gaandeweg onderdak aan ouden van dagen, mannen en vrouwen, die nog redelijk zelfstandig konden wonen. Een zorg die later werd aangevuld met de Leidse Minne- of Oudeliedenhuizen.

Tijdens deze Open Monumentendagen zetten een aantal van deze historische Iconen van Barmhartigheid, beelddragers van Caritas (liefde van God) en Diaconie (dienstbaarheid aan de naaste), hun deuren met veel plezier voor u open.

Diaconaal Centrum De Bakkerij

Dit historische complex aan de Oude Rijn met haar imposante Graanpakhuizen, staat al zes eeuwen in het teken van kerkelijke hulp- en dienstverlening in Leiden. Namen als: Barbaragasthuis, “De Minnepot”, Huiszittenhuis, Armenbakkerij en Soephuis doen al vermoeden dat barmhartigheid hier in de loop der tijd steeds nieuwe vormen aannam.
In de Ovenruimte zijn twee ovens te vinden, daterend uit de 16e en het begin van de 20e eeuw. Op de eerste verdieping van het pand zijn nog steeds 7 ramen en dakspanten te zien van de vroegere Barbarakapel. Sporen van barmhartigheid en vrijwillige inzet door de eeuwen heen.

De Goemoerskamer 

De pronkkamer van De Bakkerij is wel de Goemoerskamer met haar imposante schouw uit 1682 met een kleurrijke schildering van het laatste oordeel. Toen er in de 16de eeuw erg veel arme kraamvrouwen aanklopten bij het Huiszittenhuis werd een aparte organisatie opgericht: het College van VrouwenKraammoeders, of Goemoers. De Goemoers (samentrekking van Goede Moeders) hadden eigen kapitaal. Ze lieten naaisters hemden maken en roode luuren (=luiers). Ze betaalden knip- en naailoon en gaven kraamloopsters, die zorgden voor de kraamvrouwen, een beloning.
Dit eeuwenoude College bestaat nog steeds en steunt aanstaande moeders in de vorm van babypakketten en benodigdheden voor de babykamer.  

De Bakkerij anno nu

Tegenwoordig biedt De Bakkerij als interkerkelijk hulpverleningscentrum onderdak aan ruim twintig organisaties en projecten die zich inzetten voor kwetsbare groepen in de regio Leiden. De Bakkerij stond in de afgelopen decennia (mede) aan de wieg van de opvang en begeleiding van dak- en thuislozen, vluchtelingen, mensen met psychische problemen, ex-gedetineerden, de Voedselbank, enz.
De Protestantse en Rooms-Katholieke diaconieën bieden hier nog dagelijks acute hulp in de vorm van onderdak, voeding, kleding, financiële, medische en juridische steun en jaarlijks worden ruim 300 jongeren vanuit De Bakkerij ondersteund om de Werken van Barmhartigheid in praktijk te brengen.